การทำ Disk Defragment คือ การจัดเรียงข้อมูลของฮาร์ดดิสก์ด้วยโปรแกรม Disk Defragment เพื่อเพิ่มความเร็วในการเข้าใช้ไฟล์ข้อมูล หรือความเร็วในการเข้าถึงไฟล์ การ Defragment หรือ Defragmentation เป็นการสั่งให้ฮาร์ดดิสก์ทำการจัดเรียงข้อมูลใหม่ เพราะในปกติฮาร์ดดิสก์ของเรานั้นจะมีการจัดเก็บข้อมูลที่เข้ามาเป็นแบบสุ่ม ซึ่งการ Defragment จะเป็นการช่วยให้ฮาร์ดดิสก์เก็บและอ่านข้อมูลได้อย่างรวดเร็ว
แต่ไม่ใช่ว่าการ Defragment จะมีแต่ข้อดีเพราะในระยะยาวก็จะมีผลเสียตามมานั่นก็คือ เมื่อเราใช้ฮาร์ดดิสก์เป็นเวลานานการเก็บข้อมูลก็มากขึ้น การใช้เวลาหาไฟล์ต่างๆในฮาร์ดดิสก์ก็จะทำนานขึ้น ส่งผลให้ฮาร์ดดิสก์ต้องทำงานหนักขึ้นและก็จะทำงานได้ช้าลง รวมไปถึงการแก้ไข ย้าย ลบไฟล์ต่างก็จะเกิดการจัดเรียงไม่ถูกต้องด้วยเช่นกัน ทำให้ต้องมีการ Defragment อยู่เป็นระยะ เพื่อให้มีการจัดเรียงข้อมูลได้ถูกต้อง โดยโปรแกรม Defragment เป็นคำสั่งหรือโปรแกรมที่มากับวินโดว์หริอระบบปฏิบัติการที่มีอยู่ในเครื่อง ไม่จำเป็นจะต้องหามาติดตั่งเพิ่มแต่อย่างใด โดยวิธีการทำ Defragment มีดังนี้ (ขอยกตัวอย่างเป็น Windows 7)
- ไปที่ My Computer คลิกขวาที่ Drive ที่ต้องการทำ Defragment และเลือกคำสั่ง Properties และจะมี Popup ขึ้นมาให้ไปที่แท็บ Tools คลิกที่คำสั่ง Defragment now หรืออีกวิธีหนึ่งก็คือ คลิกที่ Start > Accessories > System Tools > เลือกที่ Disk Defragmenter
- ที่หน้าต่าง Disk Defragmenter จะมี Drive ของคอมพิวเตอร์ให้เลือก ซึ่งจะแสดงข้อมูลใน Drive เป็น % และจะมีคำสั่งที่อยู่ด้านล่างให้เลือกสองคำสั่งคือ Analyze disk และ Defragment disk โดยที่ Analyze disk คือ การให้ระบบตรวจสอบอัตราการกระจายของข้อมูลที่ยังไม่ได้จัดเรียง และ Defragment disk คือ การสั่งให้ตรวจสอบ Fragmented พร้อมกับให้จัดเรียงข้อมูลให้เรียบร้อย
- คลิกเลือก Drive ที่ต้องการทำ Defragment แล้วเลือกคำสั่ง Analyze disk หรือ Defragment disk ตามที่ต้องการได้เลย และถ้าข้อมูลมีการกระจายมากหรือถ้าขนาด Harddisk มีขนาดเยอะก็จะต้องใช้เวลานานตามข้อมูลและขนาดของดิสก์ หากระบบทำการจัดเรียงข้อมูลเสร็จแล้ว % ก็จะขึ้นเป็น 0% ก็คือ ไม่มีการกระจายข้อมูลในฮาร์ดดิสก์ของเราแล้ว ซึ่งเราสามารถตั้งเวลาให้มีการจัดเรียงข้อมูลเองได้โดยใช้คำสั่ง Configure schedule… โดยเราสามารถเลือกได้ว่าจะให้ทำเป็นแบบ ทุกวัน/ทุกเดือน ได้ตามที่เราต้องการ ซึ่งวินโดว์จะจัดให้โปรแกรมทำการจัดเรียงข้อมูลเองโดยอัตโนมัติตามวันหรือเวลาที่เรากำหนดไว้
ข้อควรระวังในการทำ Defragment
ในระหว่างที่เราทำการ Defragment หรือสั่งให้โปรแกรมทำการจัดเรียงข้อมูลหากมีกรณีไฟดับหรือไฟตก ทำให้เครื่องดับไป หรือเรากดปิดเครื่องโดยที่โปรแกรมยังจัดเรียงข้อมูลไม่เสร็จเรียบร้อย อาจจะทำให้ข้อมูลที่โปรแกรมกำลังจัดเรียงอยู่ในขณะนั้นหายได้ดังนั้นเราควรมี UPS หรือสำรองไฟไว้ใช้จะดีมาก เพราะไม่ใช่แค่มีประโยชน์ในเวลาทำ Defragment แต่มันมีประโยชน์ต่อคอมของเราในกรณีที่ไฟดับ หรือไฟตกโดยที่เราไม่รู้ตัว